Masonluk aslında ülkemizde Osmanlı zamanından beri bulunmaktadır. Aslında pek çoğumuzun haberi dahi olmasa da ülkemizde çok sayıda kişi masondur. Fakat masonluk masonlar tarafından herkesin bildiği gibi tanımlanmıyor. Bu gün yazacağım yazının kaynağı tamamen "Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Locası"nın internet sitesinden alınanan bilgiler ışığından olacaktır.(Link: mason sitesi ) Bu yazıda masonlar ne zamandan beri faaliyet göstermiş ve üyeleri hakkında sohbet edeceğiz... Aslında masonluk pek de saklanmış birşey değil. Ülkemizde resmi olarak faaliyet göstermektedirler.
İlk Localar
Osmanlı'daki ilk mason locasının kuruluşu Londa'nın ilk büyük mason locasının kuruluşundan 4 yıl sonra kurulmuştur.
- 1724 - İstanbul
- 1747 - Halep
- 1760 - İzmir
İlk locanın kuruluşu Londra'daki St. James Evening Post gazetesinin 24 Mayıs 1738 tarihli yayınında yazılmıştır. İlk mason localarının faaliyetleri aslından yabancılar tarafından ve yabancı dille sürdürülmekteydi (Fransızca). Osmanlı topraklarındaki mason locaları I.Mahmut tarafından 1748 yılındaki fermanla kapatıldı. Aradan geçen 12 yıl sonra 1760'da İstanbul ve İzmir'de yeni localar açıldı. Bu locaların çoğunluğunu başta gayrimüslimler oluşturmaktaydı. 1826 yılında Vaka-i Hayriye'de Bektaşi tarikatı ve Mason locaları kapatıldı.
Ardından 1856'da İstanbul'da Masonlar yeniden faaliyete geçti.
İlk Yapılanmalar
1876 yılında Abdülmecid'in tahttan indirilmesiyle tahta çıkan V.Murad 93 gün saltanatta kaldı. V.Murad şehzadeliği sırasında Prodos locasınd mason olmuştu bile. V.Murad'ın 1905 yılında vefatından sonra II.Abdülhamid İstanbul'daki masonik faaliyetleri hoş görmedi. İstanbul'da mason faaliyetlerini sonlandırmasına rağmen İzmir ve Selanik gibi yerlerde masonik faaliyetler devam etti. 24 Temmuz 1908'de İkinci Meşrutiyet'in ilan edilmesiyle Jön Türkler'de İstanbul'a geldi. Gelenlerin arasında mason olanlar Ağustos ayı itibariyle Osmanlı Büyük Lonası'nı kurmak için toplantılar yaptılar. Ayrıca Masonlar Osmanlı'nın son dönemlerinde Hilal-i Ahmer (Kızılay) içinde de bulundular.
Mason Olmuş Devlet Adamları
- Hasan Ali Yücel
- Zühtü Velibese
- Sadrazam Talat Paşa
- Hulusi Koymen
- Mustafa Necati
- Cavit Bey
- Faik Süleyman
- Tevfik Fikret Aras
- Suat Hayri Ürgüplü
- Kazım Özalp
- Hasan Saka
- Cemal Paşa
- Cevat Abbas Gürer ( Atatürk'ün Yaveri )
- Şehzade Kemalettin
- Şükrü Kaya
- V.Murad
Mason Olmuş Bilim Adamları
- Cevat Memduh Altar
- Enver Ziya Karal
- Neşet Ömer İrdelp
- Kazım İsmail Gürkan
- Faik Sabri Duran
- Hayrullah Örs
- Mustafa İnan
- Ömer Akalın
- Kemal Öke
Mason Olmuş Şair Ve Yazarlar
- Teodor Kasap
- Mehmet Emin Yurdakul
- Güllü Agop
- Rıza Tevfik
- Ahmet Emin Yalman
- Ahmet Rasim
- Hüseyin Cavit Yalçın
- Reşad Nuri Güntekin
Mason Olmuş Sanatçılar
- Ayhan Işık
- Haluk Tezonar
- Mesut Cemil Tel
- Şükrü Şenozan
- Mithat Fenmen
- Behzat Butak
- Galip Arcan
Yorumlar
Yorum Gönder